Op de grote bronzen toegangsdeuren van de Domkerk in Utrecht staan aan de binnenkant zeven werken van barmhartigheid afgebeeld. De deuren gaan naar buiten open, dus als ze open staan kun je bij binnenkomst de zeven afbeeldingen mooi in het daglicht zien.
De bronzen reliëfs zijn in 1995-1996 gemaakt door de beeldend kunstenaar Theo van de Vathorst. Als je weer naar buiten gaat herinneren de kunstwerken je aan datgene waar het in de kerkelijke praktijk eigenlijk om gaat: hongerigen voeden, naakten kleden, gevangenen bezoeken, zieken verzorgen, doden begraven, dorstigen te drinken geven en vreemdelingen ontvangen.
We richten onze aandacht op één tafereel op de rechter deur, zieken bezoeken (dat is de derde van boven, het reliëf rechts). Hier zien we links een vrouw die een schaal met etenswaren op haar schoot in ontvangst neemt. Ze kijkt er tevreden naar. Naast haar zit een man die tegen haar praat. Rechts staat een groepje van drie mensen op enige afstand. Iemand die met de rug naar de zieke toestaat accentueert die afstand. Het drietal dat staat is daarom beduidend groter afgebeeld. Ze zijn druk in gesprek. Twee mannen worden waarschijnlijk geïnformeerd door de vrouw in het midden over de toestand van de zieke. Zo op het eerste gezicht zou het een gewoon familiebezoek kunnen zijn, een huiselijk tafereel.
De kunstenaar Theo van de Vathorst zegt echter dat hij bij deze scène is geïnspireerd door het schilderij van de Meester van Alkmaar. Als je dat schilderij uit 1504 vergelijkt met het ziekenbezoek op de Domdeur uit 1997, dan is een aantal zaken hetzelfde. De compositie met links de zieke en één bezoeker, rechts de overige bezoekers. De bezoekers dragen allemaal middeleeuwse kleding. Alle personen hebben een hoofddeksel. De persoon in het midden van de groep is een zuster, te herkennen aan de opvallende kap. De balken boven het hoofd van de bezoeker bij het bed verwijzen naar een nis waarin het bed van de zieke staat. Op het middeleeuwse schilderij van de Meester van Alkmaar staat Jezus afgebeeld te midden van de bezoekers. Dat is in dit moderne reliëf niet meer het geval. Jezus is niet meer vanzelfsprekend aanwezig in onze tijd. Die afwezige Jezus kunnen we zelf invullen. Hoe? Door te werken aan barmhartigheid.
Willy van Olffen Cluster diaconie
