Paus Franciscus heeft dit jaar als een Jozefjaar uitgeroepen. Hij heeft er een brief over geschreven: Patris Corde, Met het hart van een vader (8 december 2020). Het is namelijk 150 jaar geleden dat Z. paus Pius IX in 1870 Sint-Jozef uitriep tot patroon van de katholieke kerk. Er komen hem nog meer titels toe: patroon van de arbeiders (Pius XII in 1955) en Hoeder van de Verlosser (H. Johannes Paulus II in 1990). Het volk eert hem als patroon van de zalige dood.
Er zijn in ons bisdom zes kerken die aan Sint-Jozef zijn toegewijd: Heeg, Zuidhorn, Zandberg, Delfzijl, Barger Compascuum, Groningen (kathedraal). Heel verspreid dus.
Jozef is geen opmerkelijke figuur of misschien juist wel. Er zijn van hem weinig legendarische verhalen. Hij heeft een bescheiden plaats in het evangelie: hij staat náást Maria en ondersteunt haar in haar moederlijke rol. Jozef zegt niets en laat zich op aangeven van de engel in met het mysterie van de menswording en neemt de rol van wettelijke vader op zich. Hij wilde zich van zijn verloofde Maria distantiëren, maar dat was niet de bedoeling. Uiteindelijk begreep hij dat ook en hij nam de verantwoordelijkheid op zich.
Ook in onze tijd zijn er nogal wat vaders die kinderen opvoeden die niet van henzelf zijn maar die toch die verantwoordelijkheid hebben gekregen. Het kan allerlei redenen hebben. Misschien is het niet altijd gemakkelijk om een kind op te voeden dat je niet vanaf de geboorte hebt gekend. Toch verdient het kind een vader die het liefheeft, verzorgt en brengt tot volwassenheid. Een vader die met zijn kinderen speelt en hen meeneemt naar een museum, een vader die zijn vaderlijke rol vervult naast die van de moeder. We bidden voor deze ‘stiefvaders’ of hoe we ze ook zouden willen noemen, dat zij de verantwoordelijkheid nemen en het belang van de kinderen voorop plaatsen.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden