Brief van JacobusEen moeilijk woord, en dus zal het wel uit het Grieks komen. En dat klopt. Het is afgeleid uit de woorden ψευδής en ἐπιγραφή en dat betekent zoveel als vals en toewijzing. Het betreft een geschrift dat toegeschreven wordt aan een persoon die niet de feitelijke auteur is. Dus een geschrift dat door iemand anders geschreven is dan de persoon aan wie hij toegeschreven wordt, en die meestal dan een gezaghebbende persoon is. Denk aan de brieven van de apostel Paulus die niet door hem geschreven zijn. Bij de Hebreeuwse Bijbel komen ze voor bij een aantal geschriften tussen 200 voor en 200 na Christus. Ze zijn niet opgenomen in het Oude Testament. Maar ook in het Oude Testament zijn boeken opgenomen die niet door één persoon geschreven kunnen zijn omdat er soms honderden jaren tussen zitten.
Het merendeel van de werken in de canon van het Nieuwe Testament is pseudepigrafisch. Zo noemen de vier evan- geliën geen auteur en zijn ze in de eeuwen na hun ontstaan toegeschreven aan de ‘evangelisten’ Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Van de helft van de veertien brieven van Paulus in het Nieuwe Testament die traditioneel aan de apostel Paulus worden toegeschreven, wordt Paulus' auteurschap betwist, zoals hiervoor al aangegeven. Ook andere brieven in het Nieuwe Testament zijn niet geschreven door de genoemde auteur (brieven van Jacobus, Petrus, Johannes, Judas). Ook veel apocriefe boeken die niet in het Nieuwe Testament zijn opgenomen zijn pseudepigrafisch. Denk hierbij aan de evangeliën van Judas, Maria Magdalena, Petrus, Thomas of handelingen van Petrus, Paulus, Andreas, of de brief van Barnabas.
Paul Spoormans