Paus Sergius IIIDe lezer met gevoel voor Latijn herkent het woord Obscurum, dat zoiets als donker betekent. Daarnaast staat Saeculum Obscurum voor donkere tijd.
Wij hebben het over een term die voor het eerst wordt gebruikt in de zestiende eeuw door kardinaal en kerkhistoricus Caesar Baronius. Hij beschrijft een periode van zo’n 60 jaar, tussen de jaren 900 en 964. Het begint met de beëdiging van paus Sergius III en eindigt met de dood van paus Johannes XII. De titel wordt gegeven aan deze periode vanwege de verderfelijke invloed die de Romeinse aristocratie zich had verworven op het beleid van en met de verkiezing van pausen. De geschiedenis concentreert zich rondom Marozia, dochter van Theophylact en Theodora. Marozia was de maîtresse van paus Sergius III, Kardinaal Caesar Baronius die twee keer paus was geweest, waarvan een keer niet officieel telt en waarbij hij ook een keer verbannen is geweest. Marozia liet haar eerdere geliefde, paus Johannes X, vermoorden door haar echtgenoot, Alberik I - hertog van Spoleto - en zorgde ervoor dat de zoon die zij van Sergius III had, verkozen werd tot paus Johannes XI.
De periode wordt, naast de invloed van Marozia, zo genoemd met verwijzing naar de sterke invloed van de vrouwen van de Theophylacti-familie en het feit dat onder hun leiding de Romeinse grondbezitters de volledige macht overnamen van de traditionele machthebbers in de vorm van de pauselijke bureaucratie.
Paul Spoormans