Ja, allemaal, ik kan het niet laten. Als er een oud-Griekse naam is voor het onderwerp dan kan ik het niet nalaten.
In het Nederlands is het Hermeneutiek, en dat is de studie van de interpretatie van (geschreven) teksten, in het bijzonder van teksten op het gebied van literatuur, religie en recht. De term wordt voor het eerst gebruikt ten tijde van Homerus (circa 800 voor Christus) en betreft de uitleg en vertaling van de berichten afkomstig van de Griekse goden en bedoeld voor mensen. Homerus spreekt in dit verband over de Griekse god Hermes, die we in de naam van ons thema terug horen.
Een van de beginselen in de Hermeneutiek is dat een woord geen vaste betekenis heeft. De betekenis is afhankelijk van de context. We moeten om het woord te begrijpen dus alle toepassingen moeten kennen, dat lijkt echter een oneindige opgave. Ook blijkt de factor tijd een rol te spelen. Achtereenvolgende geschriften van of over een persoon kunnen verdieping of uitleg bevatten die meegenomen moeten worden bij de interpretatie van geschriften. Met de factor tijd wordt zo de cirkel een spiraal.
Wanneer men de Bijbel leest, gebruikt men (onbewust) hermeneutiek. Binnen het christendom is er bijvoorbeeld bijna niemand die Paulus' oproep om elkaar met een 'heilige kus' (Rom. 16:16; 1 Kor. 16:20; 2 Kor. 13:12; 1 Thess. 5:26) te groeten één op één vertaalt naar de huidige christelijke praktijk. Lezers van de Bijbel gebruiken daarom (onbewust) hermeneutische regels om de Bijbel uit te leggen.
Hermeneutiek speelt in belangrijke rol wanneer de kerk een positie inneemt over maatschappelijke thema’s. Men kijkt dan naar de bijbel, en zeker het nieuwe testament om te zien wat men uit de geschriften kan leren hierover.
Paul Spoormans