Als we opkomen voor onze vrijheid om het christelijk geloof te belijden, moeten we ook opkomen voor de vrijheid van andere godsdiensten. Tussen haakjes: de godsdienstvrijheid (en de aandacht voor andere godsdiensten) is een van de belangrijkste uitkomsten van het Tweede Vaticaans Concilie, meer nog dan de veranderingen in de liturgie zoals het zogenaamde ‘zich omdraaien van de priester aan het altaar’.
De godsdienstvrijheid is gebaseerd op de menselijke waardigheid. Die menselijke waardigheid is aan de mensen door God gegeven. Ieder mens moet in vrijheid de zoektocht naar God en de waarheid kunnen afleggen. De waarheid kan niet worden opgelegd en kan alleen vrij van dwang worden aangenomen. Dit is een grote verandering van denken, want eerder hielden we het als katholieken bij de overtuiging ‘de onwaarheid heeft geen rechten’.
Als we dus aandacht vragen voor de vervolging van christenen wereldwijd, moeten we ook erkennen dat andere godsdiensten worden onderdrukt. Het aantal voorbeelden is wel kleiner, maar dat maakt het principieel niet minder ernstig. Voorbeelden van geloofsvervolging zijn talrijk. Op atheïsme – dit is natuurlijk geen godsdienst maar behoort wel tot de vrije keuze van de mens – staat de doodstraf in sommige landen waar de islam dominant is. Aanhangers van de Baha’i worden vooral in Iran slachtoffer van willekeurige gevangenschap, marteling en terechtstelling. Boeddhisten worden veelvuldig aangevallen in Bangladesh. Moslims worden op grote schaal vervolgd, verjaagd en vermoord in Myanmar. China vervolgt degenen die de geloofsbeginselen van Falun Gong aanhangen. Hindoes zijn vervolgd in Pakistan en Bangladesh (bron: Amnesty International).
Dit wil niet zeggen dat we alle godsdiensten als gelijkwaardig naast elkaar stellen. We kunnen anders tegen God en tegen de waarheid aankijken, en daar kunnen we het met elkaar ook over hebben. Maar dat gaat dan in dialoog en met wederzijds respect. En een gemeenschappelijke opdracht is gezamenlijk te werken aan de wereldvrede.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden