Tijdens mijn vakantie bij een vriend die is ingetreden bij de Dominicanen was ik een week te gast in het klooster in Brussel. Ik bezocht het Huis van de Europese Geschiedenis, een gratis museum in de nabijheid van de Europese instellingen. De tentoonstelling begon met de mythe uit de klassieke oudheid over het ontstaan van Europa. Europa, de dochter van een Phoenicische (Aziatische) koning, wordt door de Griekse god Zeus - die zich vermomd heeft als een witte stier – ontvoerd en op zijn rug – westwaarts en door zee naar een nieuw land gebracht. Daar zet hij haar af en is Europa waar ze wezen moet: in Europa.
De tentoonstelling ging verder vooral over de moderne geschiedenis, laten we zeggen de Franse Revolutie en de revoluties die erop volgden, de industrialisatie, het ontstaan van de ideologieën van het nazisme en het stalinisme en de wereldoorlogen. Er was één item dat ging over het christendom. Het was een klein, oud en mooi beeld van een paus met een korte tekst die ik niet letterlijk kan weergeven. De Kerk werd er beschreven als een machtig instituut dat een grote invloed heeft gehad in Europa. Ik was wel erg benieuwd wat de Europese gemeenschap vindt dat die invloed is geweest. Het is opvallend dat er wordt gezegd dat er een grote invloed van de Kerk is uitgegaan, maar dat dat dan verder geheel onderbelicht blijft.
De Europese gemeenschap heeft er moeite mee zijn christelijke identiteit te verwoorden. Dat dat in onze tijd moeilijk is, snap ik, aangezien ook het Jodendom (Spanje, Middeleeuwen) en de Islam (Balkan, 16e eeuw) een rol hebben gespeeld, en omdat de Islam wel eens in diskrediet wordt gebracht. Dat de (christelijke) geschiedenis in het verhaal van Europa wordt overgeslagen, maakt duidelijk dat het moeilijk is om objectief naar de geschiedenis te kijken. Ik ben ervan overtuigd dat het christendom óók veel goeds heeft gebracht. Dat had men best kunnen vertellen.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden