Geen enkele plaats in ons bisdom is thans zo vaak in het landelijke en politieke nieuws als Ter Apel. In de jaren 90 kwam er op het NAVO-terrein een vertrekcentrum voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Het aantal dat daadwerkelijk uitgezet kon worden was klein. Daarom ontwikkelde er zich opvang voor vluchtelingen die nog in een eerdere fase zaten: asielzoekers. Vanaf 2010 is Ter Apel de centrale opvang- en aanmeldlocatie voor het hele land. En we kennen de taferelen van vorige zomer: mensonwaardige toestanden buiten het terrein en het politieke gekrakeel over oplossingen die er niet kwamen. Door het vertrek van werkgelegenheid (NAVO) kwam er wel een alternatief, maar die invulling bracht en brengt veel problemen met zich mee, zo is nu gebleken. Nu probeert de regering dan uiteindelijk te zorgen voor spreiding van asielzoekers over alle gemeenten in ons land.
Het dorp Ter Apel – en dus ook de geloofsgemeenschap H. Willibrordus van de parochie H. Kruis – heeft een kruis te dragen. En dat is een tweeledig kruis. Er is het ongemak van asielzoekers die overlast veroorzaken. Het is te begrijpen – niet goed te praten – dat asielzoekers die niets te verliezen hebben zich anders en onaangepast gaan gedragen. Als men niets mag doen en alleen maar kan rondhangen, is dat niet bevorderlijk om zich correct te gedragen. Er zijn asielzoekers die overlast met zich meebrengen; er zijn asielzoekers die dat niet doen.
Daarnaast is er het kruis van de naam die Ter Apel krijgt. Als je zegt dat je van Ter Apel komt, zullen sommigen hun mening en hun visie op de vluchtelingen- en migrantenproblematiek al klaar hebben. Het is niet fijn gespreksonderwerp te zijn, omdat je er zelf niets aan kan doen. Het raakt je wel, want je maakt het zelf van dichtbij mee.
Het ziet ernaar uit dat de politiek nu toch stringenter op spreiding van asielzoekers gaat inzetten. Ik denk dat de bewoners, parochianen en pastores in Ter Apel best hun bijdrage willen blijven leveren aan de opvang van mensen in ernstige nood, maar dat ze dat graag samen doen met vele anderen in het land.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden