Best vaak komen bij mij verzoeken binnen om opname in onze katholieke kerk. Het kan dan gaan om (1) iemand die niet gedoopt is, (2) iemand die gedoopt is in een protestantse kerk, of (3) iemand die gedoopt is in een orthodoxe of oriëntaalse kerk. Dit zijn zo de meest gangbare situaties. De priester (meestal) doet een gemotiveerd verzoek aan de bisschop, omschrijft hoe hij de voorbereiding vorm heeft gegeven, wat de motieven zijn en geeft een gemotiveerd advies dat normaliter positief is, anders zou hij het verzoek niet doen. Vaak schrijft ook de kandidaat zelf een motivatiebrief. De bisschop geeft in principe toestemming, eventueel nadat hij nog vragen heeft gesteld of heeft overlegd.
Iemand die niet gedoopt is, ontvangt het doopsel, het vormsel en de communie in één plechtigheid. Hij of zij wordt meteen helemaal geïnitieerd (‘ingewijd’). De kandidaten met een protestantse achtergrond worden opgenomen door het afleggen van de geloofsbelijdenis en het ontvangen van het vormsel (omdat dit sacrament ontbreekt in hun traditie) en de eerste H. Communie (dat niet hetzelfde is als deelname aan het avondmaal). De kandidaten van orthodoxe of oriëntaalse herkomst worden opgenomen in de eenheid van de katholieke kerk door het afleggen van de geloofsbelijdenis – omdat zij in hun traditie bij het doopsel het vormsel al hebben ontvangen krijgen ze het niet opnieuw – en het ontvangen van de H. Communie. De opname in de Kerk gebeurt in een publieke eredienst te midden van de gemeenschap, tenzij er bezwaren tegen zijn en iemand het privé wil houden.
De opname van iemand die in een andere traditie al gedoopt is noemen we ‘opname in de volledige gemeenschap van de katholieke kerk’, omdat hij of zij al deels behoort bij de katholieke kerk, deels maar niet helemaal. We zeggen in de geloofsbelijdenis immers dat we geloven in één heilige, katholieke en apostolische kerk. Je wordt geen lid van de katholieke kerk door er vaak te komen, of door inschrijving in de ledenadministratie van de parochie, maar het gebeurt in de liturgie, biddend en vierend.
Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden