Francesco werd geboren in 1181-1182 als zoon van Pietro Bernardone, die op dat moment voor zaken in Frankrijk verbleef. Zijn moeder gaf hem de naam Giovanni (Johannes). Later werd hij door zijn vader Francesco (Fransman) genoemd. Waarschijnlijk omdat Giovanni vaak met zijn vader voor zaken in Frankrijk was. Ze handelden namelijk in balen stof.
Franciscus was een vrolijke en gulle jongeman, die ervan hield om met zijn vrienden de bloemetjes buiten te zetten. Het meeste geld dat hij verdiende gaf hij daaraan uit. Ook wat kleding betrof overdreef hij mateloos. Zijn ouders wezen hem regelmatig terecht en verweten hem dat hij zich gedroeg als de zoon van een grote vorst. Maar omdat ze rijk waren lieten ze hem maar begaan, ook mede vanwege zijn goede karakter.
Franciscus bezat een natuurlijke hoffelijkheid in doen en spreken, dat was in de hele streek wel bekend. Gemene taal gebruikte hij nooit en al was hij een flierefluiter en wist hij weinig van godsdienst. Op vulgaire taal ging nooit in en voor de armen was hij zeer vrijgevig.
In zijn tijd werd de macht van de edelen overgenomen door de steden en die voerden regelmatig strijd met elkaar om de macht. Zo kwam Assisi in oorlog met Perugia en werd Franciscus krijgsgevangen. Na een jaar kwam hij vrij, maar werd vervolgens lang en ernstig ziek. Toen hij weer wat beter werd en naar buiten kon lopen en uitkeek over de omgeving, konden de schoonheid van de akkers en de lieflijkheid van de wijngaarden en al wat verder mooi was om te zien, hem niet meer bekoren. Hij verbaasde zich wel over die ommekeer in zichzelf, maar vond hen die wel konden genieten van het uitzicht eigenlijk maar belachelijk.
Enig tijd later ontmoette hij een ridder uit Assisi die op weg was naar Apulië om te vechten. Uit ijdelheid besloot Franciscus met die ridder mee te gaan in de hoop dat hij in de ridderstand zou worden verheven en hij bestelde een kostbare wapenuitrusting.
Op een avond ging hij slapen terwijl hij vol van verlangen was om ten strijde te trekken. In zijn droom ziet hij het hele huis vol prachtige schilden en ander krijgstuig. Hij is stomverbaasd, want dit alles heeft hij daar nog nooit eerder gezien. Normaal liggen daar balen stof voor de verkoop.
Dan wordt hem te verstaan gegeven dat al dat wapentuig voor hem en zijn ridders bestemd is. De volgende dag is hij nog vrolijker dan anders en anderen die hem daarover bevroegen, antwoordde hij: ‘Ik weet zeker dat ik een groot vorst zal worden’.
Enige tijd later ging hij op weg en kwam in Spoleto aan, maar aangezien hij zich niet erg lekker voelde ging hij ergens slapen. Half sluimerend vernam hij een stem die vroeg waar hij heen wilde. Nadat Franciscus uitgelegd had wat hij van plan was, vroeg de stem: ‘Van wie heb je meer te verwachten, van de heer of van de knecht?’ Franciscus antwoordde: van de heer. De stem zei daarop: ‘Waarom verlaat je dan de heer voor de knecht en de vorst voor de onderdaan?’ Franciscus reageerde met de vraag: Wat wilt u dat ik doe, Heer? Het antwoord luidde: ‘Ga terug naar huis, daar zal het je gezegd worden. Die droom moet anders worden uitgelegd.’
Weer thuis bij zijn makkers was hij op een bepaald moment in gepeins verzonken en plotseling werd hij bezocht door de Heer, en zijn hart werd met zoveel zoetheid vervuld dat hij een tijdje niet meer spreken kon, en zich ook niet meer kon bewegen. Zijn makkers zagen met schrik dat hij veranderd was en vroegen: ‘waaraan stond je te denken? Heb je soms trouwplannen?’
Geëmotioneerd antwoordde hij: Ja, ik stond te denken over een bruid, edeler, rijker en mooier dan jullie ooit gezien hebben. Ze lachten hem uit, maar hij was zojuist door een overweldigende sensatie van het goddelijke bevangen geweest en in een geestelijke vervoering geraakt waarna hij zich begon te realiseren dat al het aardse van geen belang was en het voor hem volkomen waardeloos werd.
1)Geleidelijk aan trok hij zich terug uit het tumult van de wereld en bad de Heer zijn leven te besturen. Franciscus zocht steeds meer de eenzaamheid op en kon vervolgens met zijn nieuwe leven beginnen. Een leven, in eenvoud, onthechting en armoede, dat niet veel later en zelfs tot in onze tijd voor velen tot inspiratie zou dienen en tot navolging zou leiden.
Gijs ter Veer